I. OVERWEGINGEN

Het Besluit verwijst in haar aanhef naar adviezen van GEES en CELEVAL. De GEES is een groep van experten (inzake economie, statistiek, recht, sociale zaken, virologie en de zakenwereld) opgericht in april onder de regering Wilmes om België uit de coronacrisis te leiden. CELEVAL – de Evaluatiecel – is een gelijkaardige experten groep met overlappend ledenbestand die het in de zomer van GEES heeft overgenomen. Verder wordt in de aanhef verwezen naar de verklaringen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over de ernst van de toestand in Europa en over het feit dat tal van landen in de wereld grootschalige besmetting konden verhinderen door maatregelen met bewezen nut. Een verdere overweging in de aanhef tot het besluit is “dat op 13 oktober 2020 meer dan 10.000 besmettingen op één dag plaatsvonden”. Blijkbaar was dit voor sommigen een psychologische drempel om in actie te schieten.

Wat betreft de avondklok (het verbod zich tussen 00u en 5u in het openbaar te begeven) wordt expliciet verwezen naar de rol feesten en samenscholingen tijdens die uren: “dat de beperking van het gebruik van de openbare ruimte in de nachtelijke uren er voor zorgt dat in het bijzonder jonge mensen geen feestjes of bijeenkomsten kunnen organiseren op een moment dat ze doorgaans vrij uitgelaten na het nuttigen van drank, de alertheid verliezen om de noodzakelijke fysieke afstand van minstens 1,5 meter in acht te nemen”.

Wat betreft ‘social distancing’ (het afstand bewaren tot anderen) wordt aangegeven dat dit de regel is ten opzichte van elke medemens op elk moment, met uitzondering van 1 persoon per maand bij wie “de regels van de social distancing gedurende een bepaalde tijdsduur niet worden toegepast”. Zo zegt het besluit dat bepaalde activiteiten “leiden tot het aannemen van gedrag dat niet in overeenstemming is met de gouden regels, waaronder deze van de social distancing (eten in een restaurant, drinken in een bar, deelnemen aan familie-, studenten- of andere feesten, …); dat dit de reden is waarom de meeste inrichtingen waar dit soort activiteiten plaatsvinden, gesloten moeten worden”. In het bijzonder wordt ook dansen verboden tijdens verder nog toegelaten evenementen en horeca-activiteiten.

Wie in een grootstad het openbaar vervoer neemt, weet dat social distancing ook vandaag vaak fictie is. Een groot deel van de bevolking doet ook geen moeite dit na te leven. Dit bezwaar is opgenomen door de opstellers van het Besluit in hun overwegingen rond telewerk, wat opnieuw de regel wordt om de arbeid in België te organiseren.

Wat betreft de registratie van persoonsgegevens in het kader van covid-maatregelen vermeld het besluit: “dat het derhalve de taak is van de personen die deze gegevens verwerken om ze te beschermen door alle passende technische en organisatorische maatregelen te nemen om de veiligheid en de vertrouwelijkheid van de gegevens te waarborgen, met name om ongeoorloofde toegang tot deze gegevens te voorkomen; dat zij daartoe onder meer rekening kunnen houden met de aanbevelingen die de Gegevensbeschermingsautoriteit op haar website heeft gepubliceerd”.

Het doel van deze maatregelen is volgens het ministerieel: het aantal ‘acute besmettingen’ verminderen, de intensieve zorg ontlasten, de wetenschappers die naar een vaccin zoeken meer tijd geven en ‘contact tracing’ (het opsporen waar iemand is besmet geraakt en met wie deze persoon sindsdien in contact kan gekomen zijn) vergemakkelijken.

II.  MAATREGELEN

Het nieuwe ministeriële besluit bevat heel wat maatregelen waaronder :

Artikel 2, §2 voert het ‘telethuiswerk’ in als een principe behalve voor taken die noodzakelijkzijn voor de bescherming van de vitale belangen van de Natie en de behoeften van de bevolking. In  bijlage wordt een lijst van deze essentiële taken toegevoegd. Art. 2, §2 verwijst naar de “Generieke gids om de verspreiding van COVID–19 op het werk tegen te gaan”, die ter beschikking wordt gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, aangevuld met richtlijnen op sectoraal en/of ondernemingsniveau, en/of andere passende maatregelen die minstens een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden”.

Art. 6 verplicht de restaurants en cafés om te sluiten doch geeft aan dat hotels en grootkeukens onder voorwaarden open blijven. Afhaalmaaltijden kunnen wel tot 22 uur. De wellnesscentra, zwembaden, casino’s en dergelijke vereisen registratie van de bezoekers (art. 9), dit geldt ook voor gemeenschappelijke sportlessen. Winkels blijven in regel open (art. 11). Gemeentelijke overheden beslissen of “kleine kermissen en markten, met uitzondering van de jaarmarkten, brocantemarkten, rommelmarkten, kerstmarkten en winterdorpen” worden toegelaten onder in het MB voorgeschreven voorwaarden (art.15). “Ieder huishouden mag maximum vier dezelfde personen per 14 dagen, kinderen jonger dan 12 jaar niet meegeteld, in huis ontvangen” (art.17, §2).

De verkoop van alcoholische dranken is verbonden vanaf 20 uur (artikel 12).

De avondklok wordt ingevoerd tussen 00.00 uur en 05.00 uur door artikel 16.

In regel geldt een maximum van 40 personen “in het kader van georganiseerde activiteiten op professioneel, cultureel, religieus, onderwijs-, verenigings- of sportief vlak” (art.17, §3) en een maximum van “400 personen mag evenementen en voorstellingen bijwonen, voor zover deze buiten worden georganiseerd met naleving” van specifieke voorwaarden (17, §5). Betogingen kunnen in principe zolang deze “plaatsvinden op de openbare weg, waar de social distancing kan worden gerespecteerd”met een maximum van 400 personen (17, §9).

Niet essentiële reizen naar België zijn in regel verboden (art.24).

Art. 26 stelt dat eenieder “de nodige maatregelen [neemt] om de naleving van de regels van social distancing te garanderen, in het bijzonder het behoud van een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon.” Deze oproep plaats het MB onder “hoofdstuk 9. – individuele verantwoordelijkheden”. Al sinds het officiële begin van de crisis in België in maart is social distancing in het openbaar door een substantieel deel van de bevolking niet ernstig genomen, het is maar de vraag op dit nu veranderen zal. Artikel 26 vermeldt uitzonderingen op social distancing waaronder: “personen die onder hetzelfde dak wonen” en “kinderen onderling tot de leeftijd van 12 jaar” (art.26, §2). “De bevoegde lokale overheden kunnen, in overleg met de bevoegde overheden van de gefedereerde entiteiten, aanvullende preventieve maatregelen nemen ten opzichte van deze voorzien in dit besluit. De burgemeester overlegt hieromtrent met de gouverneur.” (art. 30, §1, 2^de lid).

Artikel 28 voert een mondmasterplicht in voor personen ouder dan 12 jaar op bepaalde plaatsen.