Context en doelstelling
Het doel van het decreet is het aantal publieke zwembaden in Vlaanderen enerzijds en de beschikbaarheid van zwemwateroppervlakte met een zwem- of watergebonden sportfunctie anderzijds te verhogen. Er zijn immers steeds minder publieke zwembaden en dit door de hoge kosten voor uitbating en renovatie waarmee lokale besturen geconfronteerd worden. Vanuit de zwemsector ontvangt men echter al jaren signalen dat er dringend meer inspanningen nodig zijn. Het kwam zelfs zo ver dat Lokaal Netwerk Sportbeleid in 2023 een open brief ‘Zwembaden in nood – red het zwemmen’ publiceerde, hetgeen intussen door meer dan 180 partners ondertekend werd.
Sinds 2015 worden maatregelen genomen ter ondersteuning van publieke zwembaden. De volgende stap is het Zwembaddecreet.
Middelen
De Vlaamse overheid voorziet een budget van 180 miljoen euro. Dit zal vormgegeven worden door middel van een meerjarige subsidie. Er zal een jaarlijkse uitbetaling zijn van de subsidie, zijnde 6 miljoen euro, en dit gedurende een exploitatiefase van maximaal 30 jaar.
De ambitie van de overheid is om hiermee 40 nieuwe zwembaden te bouwen en minstens 10.000 m2 aan zwemwater te creëren. Meer specifiek wil de overheid hiermee op korte termijn zowel de bouw van nieuwe publieke zwembaden als het totaal renoveren van bestaande zwembaden stimuleren. Daarnaast zouden ook de exploitatiekosten structureel gedragen moeten worden door de overheid waardoor op lange termijn een lastenverlaging teweeg gebracht wordt en een duurzame beschikbaarheid en exploitatie van zwemwater gegarandeerd kan worden voor de bevolking.
Door de nieuwe beleidsmaatregel zou de lifecycle cost van een publiek zwembad aanzienlijk verlagen voor de initiatiefnemer. Op deze manier draagt de Vlaamse overheid bij aan de total cost of ownership van een publiek zwembad en hoopt ze de financiering haalbaar te maken voor kandidaat-bouwers. De subsidies zullen wel slechts een beperkt deel van de volledige financieringskosten dekken. De initiatiefnemer moet dus zelf instaan voor de overige kosten. Indien we uitgaan van 6 miljoen euro per jaar voor 40 zwembaden betekent dit een jaarlijkse subsidie van 150.000 euro per zwembad. Indien we uitgaan van een jaarlijkse kost van 1,5 miljoen euro bedraagt deze subsidie ongeveer 10% van de jaarlijkse kost voor de lokale besturen.
Voorwaarden voor subsidiëring
Kandidaat-bouwers moeten aan minimumvereisten voldoen om in aanmerking te komen voor de subsidiëring. Wat houden deze voorwaarden nu concreet in?
Ten eerste moet het gaan om zwembaden met een watergebonden of zwemgebonden sportfunctie. Daarbovenop moet het zwembad de minimale afmetingen van 25 meter op 10 meter hebben.
Ten tweede moet er sprake zijn van rechtspersoonlijkheid bij degene die de subsidie aanvraagt. De lokale besturen als private partner vallen in de directe doelgroep.
De minimumvoorwaarden zijn een derde vereiste. Deze worden opgelegd om de projecten duurzaam, toegankelijk en kwaliteitsvol te maken en om de beschikbaarheid van publieke zwembaden effectief te verhogen. Momenteel staat al vast dat het zwembad beschikbaar dient te zijn voor een breed publiek, zijnde sportclubs, scholen en individuele zwemmers. Daarnaast zullen er maximale toegangsprijzen en minimale openingsuren opgelegd worden, om het laagdrempelig en toegankelijk te houden. De overige voorwaarden worden in de toekomst vastgelegd in een uitvoeringsbesluit.
Om te controleren of aan deze voorwaarden voldaan is tijdens de exploitatiefase, zal er op basis van jaarlijkse rapportering controle uitgevoerd worden. De initiatiefnemer zal een positieve beoordeling door Sport Vlaanderen moeten krijgen. Hierdoor krijgt de subsidie een voorwaardelijk karakter.
Voor enkele toch wel elementaire zaken omtrent deze subsidieregeling moet er nog bijkomende reglementering voorzien worden. In uitvoeringsbesluiten moeten volgende zaken nog bepaald worden:
We houden u op de hoogte.
Documenten
Gallerij
