Deze berichtgeving is verbonden aan een recent vernietigingsarrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvvB). In het arrest van 25 februari 2021 (RvVb-A-2021-0697) vernietigt de Raad de omgevingsvergunning voor een pluim- en rundveehouderij in Kortessem. Deze veehouderij is gelegen nabij beschermd natuurgebied en wenst uit te breiden. De Raad oordeelt dat het Vlaamse Gewest “geen zorgvuldige en concrete beoordeling heeft gemaakt van het risico of de kans op” natuurschade. Het Vlaamse Gewest zal “de verenigbaarheid van het aangevraagde project met artikel 36ter en 26bis Natuurdecreet opnieuw moeten onderzoeken”. Het feit dat voldaan is aan bepaalde kaders van haar Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS) ontslaat de Vlaamse Regering niet van het maken van een concrete beoordeling.

De Raad verwijst in het arrest ook naar het zogenaamde “PAS-arrest” van het Hof van Justitie van 7 november 2018. Het Hof deed toen uitspraak na prejudiciële vraag van de Nederlandse Raad van State over de stikstofregelgeving in Nederland. De Raad wijst erop dat het Hof van Justitie oordeelde dat het aan de nationale rechter toekomt “de wetenschappelijke deugdelijkheid van de programmatische aanpak stikstof volledig en grondig te toetsen, teneinde te verzekeren dat er wetenschappelijk gezien redelijkerwijs geen twijfel bestaat dat geen van de plannen of projecten schadelijke gevolgen heeft voor de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied”. Het argument van het Vlaams Gewest in andere zin wordt niet aangenomen. De Raad oordeelt dat de beslissing van het Vlaams Gewest is genomen met schending van de motiverings-en zorgvuldigheidsplicht.

De (Nederlandse) Raad van State oordeelde in mei 2019 dat het Programma Aanpak Stikstof onvoldoende natuurbescherming biedt. Sindsdien, aldus de website van de Tweede Kamer in Nederland, zijn door de Nederlandse overheid meerdere adviezen besteld, debatten gevoerd en middelen vrijgemaakt (5 miljard euro op 10 jaar). Het Nederlandse blad Trouw grijpt in een artikel van 28 februari 2021 het arrest van de (Vlaamse) RvvB aan om te verwijzen naar gebeurtenissen in Nederland uit 2019: “De Raad van State haalde … onderuit, waarmee de stikstofcrisis begon. Er werden 18.000 projecten stilgelegd, waaronder nieuwbouwwijken en snelwegen en het vliegveld Lelystad. Als een van de maatregelen ging de maximumsnelheid omlaag naar 100 kilometer per uur.”

De draagwijdte van de arresten van de RvvB moet nog duidelijk worden en het is niet zeker dat de situatie in Vlaanderen zal worden als deze in Nederland. De Tijd, in het hogervermelde artikel, citeert Vlaams minister Demir als volgt: “Het stikstofarrest leidt ertoe dat de vergunningverlenende overheden, de provincies, niet meer op basis van het stikstofkader van mijn voorganger mogen omgaan met vergunningsaanvragen die leiden tot extra ammoniakuitstoot”. Een wijziging van het vergunningsbeleid en op termijn een aanpassing van de Vlaamse stikstofregeling lijkt dus waarschijnlijk.