Het Decreet Woonreservegebieden plaatst een “stolp” over de nog aanwezige onbebouwde woonreservegebieden (dit is een nieuwe verzamelterm voor woonuitbreidingsgebieden, reservegebieden voor woonwijken en woonaansnijdingsgebieden,…). Het aansnijden van nog onbebouwd woonreservegebied kan voortaan pas als de gemeente het gebied “vrijgeeft”.
Het Instrumentendecreet is een volledig nieuw decreet en voorziet in de bundeling en afstemming van omgevingsinstrumenten met het oog op ruimtelijke realisaties op het terrein. Het gaat om een aantal realisatiegerichte en grondgebonden instrumenten uit verschillende regelgeving (VCRO, Decreet Landinrichting, Decreet Natuurbehoud, Omgevingsvergunningendecreet, …).
Woonreservedecreet
Op 24 mei 2023 keurde het Vlaamse Parlement het Decreet Woonreservegebieden goed.
‘Woonreservegebied’ is een nieuwe verzamelterm voor woonuitbreidingsgebieden, reservegebieden voor woonwijken en woonaansnijdingsgebieden,…, zijnde gebieden die woonaanbod vormen naast het ‘gewone’ woongebied.
Het Decreet Woonreservegebieden plaatst een “stolp” over de nog aanwezige onbebouwde woonreservegebieden. Het decreet wijzigt hiertoe enkele bepalingen uit de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.
Vóór 2024 is het aansnijden van nog onbebouwd woonreservegebied voor grondeigenaren enkel nog maar mogelijk door het bekomen van een gemeenteraadsbesluit tot vrijgave (Vrijgavebesluit). Het aansnijden van onbebouwde gronden in woonreservegebied is dus niét meer mogelijk via een principieel akkoord of via rechtstreekse aanvragen voor verkavelingen of groepswoningbouw.
Het Decreet Woonreservegebieden bevat wel overgangsbepalingen voor bestaande principiële akkoorden en eerder ingediende vergunningsaanvragen.
Instrumentendecreet
Het Instrumentendecreet is een volledig nieuw decreet en voorziet in de bundeling en afstemming van omgevingsinstrumenten met het oog op ruimtelijke realisaties op het terrein. Het gaat om een aantal realisatiegerichte en grondgebonden instrumenten uit verschillende regelgeving (VCRO, Decreet Landinrichting, Decreet Natuurbehoud, Omgevingsvergunningendecreet, …).
Het decreet bevat in de eerste plaats een luik over de harmonisering van verschillende compenserende vergoedingen (denk aan: planschade, kapitaalschade, gebruikerscompensatie,…) en koopplichten. De voorwaarden of toegangen tot de instrumenten blijven geregeld in de toepasselijke decreten.
Hiernaast voorziet het decreet in een nieuw instrument, met name de billijke schadevergoeding. Het is een vergoeding die de overheid uitbetaalt als een rechtmatig verleende niet-vervallen omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen of om te verkavelen onuitvoerbaar wordt en dit gebeurt door een overheidsmaatregel die leidt tot een bouwverbod. Voor de berekening ervan zal een eigen uitvoeringsbesluit voorzien worden. Deze vergoeding kan enkel aangevraagd worden in geval er géén andere vergoeding voorzien is in de wetgeving.
Tenslotte omvat het decreet wijzigingen op vlak van afstemming tussen natuur- en landinrichting, lasten bij omgevingsvergunningen, herverkaveling uit kracht van wet met een RUP (voorheen: planologische ruil) en de planbatenheffing.
Het Departement Omgeving werkt aan een instrumentengids op haar website om elkeen een transparant beeld van de opgenomen instrumenten in het Instrumentendecreet te kunnen geven (https://omgeving.vlaanderen.be/nl/decreten-en-uitvoeringsbesluiten/instrumentendecreet#paddle_components_text_block_c888a654-e2af-42e4-a3f1-c1d3cabfc2d6).
Inwerkingtreding
Beide decreten zijn vandaag nog niet in werken, maar werden op 26 mei 2023 al bekrachtigd en afgekondigd. De publicatie ervan wordt evenwel eerstdaags verwacht.
Het Decreet Woonreservegebied zal in werking treden tien dagen na de publicatie ervan.
Van het Instrumentendecreet zal slechts een beperkt deel in werking treden na de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad. De inwerkingtreding van de meeste bepalingen van het Instrumentendecreet moet nog worden bepaald in één of meerdere uitvoeringsbesluiten. Deze bepalingen, waarvan de Vlaamse Regering de inwerkingtreding bepaalt, kunnen pas uitgevoerd worden van zodra er een uitvoeringsbesluit is. Voor de inwerkingtreding van de geoptimaliseerde lastenregeling heeft de decreetgever zelf een datum van inwerkingtreding bepaald, meer bepaald 1 januari 2024.
Meer info: