Op 17 juli 2025 vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen de omgevingsvergunning die NV Brussels Airport Company (BAC) eerder was verleend voor de voortzetting van de exploitatie van Brussels Airport. Ondanks de vernietiging staat de Raad een tijdelijke voortzetting van de uitbating toe tot 30 juni 2029.

Deze beslissing volgt op 21 vorderingen tot vernietiging, onder meer ingediend door ons kantoor namens de gemeente Kortenberg – op wiens grondgebied de luchthaven Brussel-Nationaal deels gelegen is.

Verleende omgevingsvergunning

Op 6 juli 2023 diende NV Brussels Airport Company bij het Vlaamse Gewest een aanvraag in voor de hernieuwing van haar omgevingsvergunning met betrekking tot de exploitatie van de start- en landingsbanen van Brussels Airport. De bestaande basisvergunning liep af op 8 juli 2024.

Op 29 maart 2024 werd de hernieuwde vergunning onder voorwaarden verleend. BAC ontving een vergunning van onbepaalde duur voor de exploitatie van een luchthaven (rubriek 57.1.2°), inclusief specifieke milieuvoorwaarden zoals een plafond voor het aantal vliegbewegingen en een graduele uitbreiding van de stille weekendnachten.

Verzoek tot vernietiging

Tegen deze vergunning werden 21 verzoeken tot vernietiging ingediend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Ook ons kantoor diende een verzoek in namens de gemeente Kortenberg.

Met haar arrest van 17 juli 2025 besloot de Raad de verleende omgevingsvergunning te vernietigen. Hoewel de vergunning wordt vernietigd, erkent de Raad het grote maatschappelijke belang van de luchthaven en staat hij toe dat de uitbating wordt voortgezet tot en met 30 juni 2029.

Weerhouden vernietigingsgrond

De vernietiging is voornamelijk gestoeld op de vaststelling dat de opgelegde milieuvoorwaarden, indruisen tegen de Europese Verordening 598/2014 inzake de vaststelling van regels en procedures voor de invoering van geluid gerelateerde exploitatiebeperkingen op luchthavens (Verordening Evenwichtige Aanpak).

De Raad acht de omgevingsvergunning voor de verdere uitbating van de luchthaven, minstens voor zover de exploitatiebeperkingen over het plafond op het aantal vliegbewegingen en over de stille weekendnachten worden opgelegd, in strijd met de verplichtingen die voortvloeien uit de Verordening Evenwichtige Aanpak.

Brussels Airlines voerde met het oog op het vernietigingsarrest aan dat deze strengere milieuvoorwaarden haar activiteiten op de luchthaven benadelen en dat de Verordening Evenwichtige Aanpak exploitatiebeperkingen slechts toestaat als laatste redmiddel en nadat de verplichte inspraakprocedure van ‘evenwichtige aanpak’ werd doorlopen.

De Raad trad in het vernietigingsarrest Brussels Airlines bij.

Balanced approach: ook in het belang van omwonenden

De Evenwichtige Aanpak is van toepassing op luchthavens met meer dan 50.000 burgerluchtvaartbewegingen per jaar en beoogt een balans tussen de effectieve werking van vervoerssystemen van de Unie als de bescherming van het milieu.

De kennis van over de gezondheidsimpact van vliegverkeer én de kennis over geluidsstudies evolueert voortdurend. Op basis van het reeds beschikbare bewijs voor (ernstige) negatieve gezondheidseffecten, die voornamelijk gerelateerd zijn aan slaapverstoring, acht de Hoge Gezondsheidsraad een volledig verbod op nachtvluchten tussen 23.00 en 07.00 uur vanuit gezondheidsperspectief het meest wenselijk om het welzijn van de inwoners te beschermen.

Het is naar ons oordeel dan ook niet uitgesloten dat de komende maanden door het Vlaamse Gewest te doorlopen procedure ‘Evenwichtige Aanpak’ de opgelegde milieuvoorwaarden verder zal aanscherpen en zo een beter evenwicht zoekt tussen leefkwaliteit en economische belangen.

De gemeente Kortenberg streeft al jaren naar een balans tussen het welzijn van haar bewoners en het economisch belang van de luchthavenexploitatie. Dit gebeurt o.a. via het door haar gemeenteraad goedgekeurde ‘minder hinder’-plan.

Samen met de gemeente volgen wij met belangstelling de verdere invulling van de Evenwichtige Aanpak en de implicaties voor de hernieuwing van de omgevingsvergunning na 2029. Zullen beperkingen op het aantal jaarlijkse bewegingen an sich (nacht én dag) hierbij vooralsnog terug mee op tafel komen?

Eerdere rechtspraak bevestigt in elk geval dat het recht op een gezonde leefomgeving een fundamenteel basisrecht is. Zo oordeelde de Franstalige Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel op 19 juli 2017 dat de Belgische Staat het best mogelijke evenwicht moet garanderen tussen i) de veiligheid op de luchthaven, het economisch belang bij de uitbating en het recht op een gezonde leefomgeving voor de omwonenden. Dit laatste betreft een basisrecht.